Po śladach dziedzictwa kulturowego regionu transgranicznego

„Po śladach dziedzictwa kulturowego regionu transgranicznego”

Od 01.05.2018 r. do 30.04.2019 r. Gmina Czarny Dunajec we współpracy z Miastem Trstena realizowała transgraniczny mikroprojekt pt. „Po śladach dziedzictwa kulturowego regionu transgranicznego współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu „Tatry” w ramach Programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.

 

Głównym celem projektu było zachowanie, ochrona, wsparcie i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego poprzez zachowanie, zrekonstruowanie, odrestaurowanie i podniesienie świadomości wybitnych unikalnych miejsc dziedzictwa kulturowego regionu transgranicznego.

Cele szczegółowe to:

•  Zachowanie, ochrona i udostępnienie miejsc dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionu transgranicznego.
• Promocja unikalnych miejsc dziedzictwa kulturowego regionu transgranicznego związana z przedstawieniem historii tych miejsc.

 

Projekt nawiązywał do strategicznego projektu jakim jest „Historyczno-kulturowo-przyrodniczy Szlak wokół Tatr”. W ramach mikroprojektu odnowione zostały obiekty dziedzictwa historycznego i kulturowego zlokalizowane na Szlaku wokół Tatr w Mieście Trstena i w Gminie Czarny Dunajec. W Trstenie był to pomnik Słowackiego Powstania Narodowego, a w Gminie Czarny Dunajec - 7 kapliczek i krzyży.

 

Działania inwestycyjne realizowane były w powiązaniu z działaniami miękkimi. W Trstenie zorganizowana została rekonstrukcja bitew II wojny światowej, które w latach 1944-1945 odbywały się na pograniczu polsko-słowackim.

 

Opracowany został także film promocyjny i wydane zostały polsko-słowackie materiały promocyjne.

Film promocyjny można obejrzeć tutaj: https://www.trstena.sk/po-stopach-kulturneho-dedicstva-pohranicneho-regionu/ll/1/sm/116254/.html

Na zakończenie projektu zorganizowano konferencje podsumowującą połączoną z wystawą zdjęć na temat wspólnego dziedzictwa kulturowego obu regionów.

 

 

Efekty mikroprojektu adresowane były do mieszkańców i turystów: realizacja zaplanowanych działań przyczyniła się do zachowania dziedzictwa historycznego i kulturowego dla przyszłych pokoleń. Wzmocniła także wykorzystanie potencjału, jaki posiada Miasto Trstena i Gmina Czarny Dunajec oraz wpłynęła na wzrost ich atrakcyjności turystycznej.

 

Przyznana wartość tego mikroprojektu to 117.524,36 EUR, w tym dofinansowanie z Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020 wynosi 99.895,70 EUR, co stanowi 85% wartości kosztów kwalifikowalnych w mikroprojekcie, a dofinansowanie z budżetu państwa Rzeczpospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej wynosi 8.659,31 EUR.

 

ZADANIA GMINY CZARNY DUNAJEC W MIKROPROJEKCIE

Na realizację poniższych działań zaplanowanych w projekcie Gmina Czarny Dunajec otrzymała dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości 52.582,96 EUR, co stanowi 85% calkowitych kosztów Gminy, tj. kwoty 61.862,31 EUR. Przyznane zostało także dofinansowanie z rezerwy celowej budżetu państwa w wysokości 3.093,11 EUR, co stanowi 5% kwalifikowalnych kosztów działań partnera.

 

§ Odrestaurowanie i udostępnienie miejsc dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego

Termin realizacji zadania: maj 2018-kwiecień 2019

W ramach zadania odrestaurowano 7 zabytkowych kapliczek i krzyży na terenie Gminy Czarny Dunajec. W sąsiedztwie kapliczek i krzyży osadzone zostały tablice informacyjne w drewnianej ramie. Zawierają one opis ziół znajdujących się przy odtworzonych kapliczkach.

Kaplica na drewnie z rzeźbą Cierpienia Chrystusa z 1796 roku w Czarnym Dunajcu

 

Kapliczka wykonana jest z piaskowca, ustawiona w sąsiedztwie drzewa stanowiącego Pomnik Przyrody. Na płycinie znajdującej się od frontu jest wyryty napis informujący o dacie powstania kapliczki i jej fundatorze: A.D. 1796. Jakobus. Bzuwka. Fun.&.exc Na kolumnie ustawiona jest pełnoplastyczna rzeźba z przedstawieniem Chrystusa Cierpiącego.

 

Krzyż z ukrzyżowanym Chrystusem na kamiennym cokole z 2. połowy 19. wieku w Czarnym Dunajcu

Kapliczka Jezusa Ukrzyżowanego znajduje się w Czarnym Dunajcu przy ul. Bugaj. Kapliczka ma formękrzyża metalowego z pełnoplastyczną rzeźbą Chrystusa (prawdopodobnie jest tożeliwny odlew z wiedeńskiej odlewni) umieszczonego na kamiennym postumencie wykonanym z ciosów piaskowca. Na przedniej części cokołu znajduje się płaskorzeźbiona - postać najprawdopodobniej Adoranta z uniesionymi rękoma. Krzyż ma charakter funeralny - znajdujące się na nim napisy najpewniej nawiązywały do osoby pochowanej.

Wolnostojący krzyż kamienny z trzema półplastykowymi rzeźbami z 1. połowy 20. wieku w Chochołowie

Obiekt usytuowany jest przy drodze głównej we wsi Chochołów. Krzyż wykonany jest z piaskowca z pełnofiguralną postacią Jezusa Chrystusa, osadzony na postumencie, z półplastycznym przedstawieniem Bolejącej Madonny. W dolnej części znajduje się medalion najprawdopodobniej z wizerunkiem św.Jana Niepomucena.

Kaplica kamienna obrazująca postać polichromiczną - Pieta, która jest zbudowana na podstawie z postacią św. Jana Nepomucena z roku 1824 w Piekielniku

Kapliczka z 1824 roku wykonana jest z piaskowca. Zwieńcza ją metalowy daszek. Obiekt składa się z kilkuelementowego cokołu wraz z rzeźbą pełnopostaciową przedstawiającą Pietę oraz płaskorzeźbioną postacią św. Jana Nepomucena.

Kapliczka powstała w 1829 r. Wykonano ją z łamanego kamienia, częściowo otynkowano i wielokrotnie pobielono. Przykrywa ją daszek na szczycie którego umieszczono metalowy, kuty krzyż.

Przydrożna kapliczka murowana w Cichem wykonana jest z łamanego kamienia. Przykryto ją czterospadowym blaszanym daszkiem na szczycie którego umieszczono jest metalowy krzyż. Wewnątrz wnęki zamieszczonej we frontowej ścianie umieszczona jest współczesna duża figura Matki Boskiej Niepokalanej.Wnękę przysłonięto ażurową metalową bramką.

Kapliczka Matki Bożej Częstochowskiej położona jest przy skrzyżowaniu dróg w miejscowości Wróblówka. Jest to XIX-sto wieczna kapliczka dziękczynna wybudowana w podziękowaniu za cudowne ocalenie przed powodzią. Ma formę wolnostojącego murowanego domku, nakrytego dachem wieżowym kopulastym o pokryciu z blachy miedzianej. Dzwon znajdujący się w wieży jest z roku 1770. Dach zwieńczony jest metalowym krzyżem. We wnętrzu znajduje się centralnie ustawiony obraz Matki Boskiej Częstochowskiej,

Termin realizacji zadania: wrzesień 2018-kwiecień 2019

W ramach tego zadania wydany został wspólny, polsko-słowacki folder o projekcie i obiektach dziedzictwa kulturowego na terenie Gminy Czarny Dunajec, które poddane zostały renowacji w ramach projektu w ilości 2.500 egz. Wersja elektroniczna folderu zamieszczona została poniżej na stronie internetowej Gminy Czarny Dunajec www.czarny-dunajec.pl i Miasta Trstena www.trstena.sk

Ponadto Gmina Czarny Dunajec realizowała działania związane z promocją i zarządzaniem projektem. W ramach tych działań wykonano i zamontowano przy odnowionych kapliczkach 7 tablic informacyjnych w drewnianej ramie o wymiarach zewnętrznych 70x90 cm. Bogato ilustrowane tablice zawierają informacje nie tylko o kapliczkach i krzyżach, które odzyskały nowy blask dzięki zrealizowanym działaniom projektowym, ale także ciekawostki o ziołach rosnących w pobliżu tych obiektów.

W wyniku realizacji mikroprojektu 7 kapliczek i krzyży leżących na terenie przygranicznej Gminy Czarny Dunajec zostało ocalonych od zniszczenia i zapomnienia. Jednocześnie dzięki wydanemu folderowi oraz wykonanym tablicom informacyjnym te unikalne obiekty dziedzictwa kulturowego promowane są zarówno wśród polskich, jak i słowackich mieszkańców i turystów. Te efekty mikroprojektu wzmocnią także wykorzystanie potencjału, jaki posiada Gmina Czarny Dunajec oraz wpłynie na wzrost jej atrakcyjności turystycznej.

Kontakt do partnerów projektu:

Mesto Trstená (Partner wiodący)
Bernolákova č. 96/8
028 01 TRSTENÁ

www.trstena.sk
msu@trstena.sk

Osoba do kontaktu: Ing. Ivana Gallová

Gmina Czarny Dunajec (Partner projektu)

Ul. Józefa Piłsudskiego 2

34-470 Czarny Dunajec