x

Zabytki

Architektura sakralna. Na terenie gminy Czarny Dunajec znajduje się wiele obiektów architektury sakralnej, które są cennymi, ciekawymi i wartymi poznania zabytkami. Szczególna uwagę warto zwrócić na większość kościołów ze względu na ich oryginalny styl architektoniczny, historię oraz zabytkowe wyposażenie:
  • Kościół św. Jacka w Chochołowie z lat 1853-1866.
  • Kościół Przenajświętszej Trójcy w Czarnym Dunajcu z lat 1863-1865.
  • Kościół św. Rozalii w Podszklu z 1787 r.
  • Kościół św. Marii Magdaleny w Odrowążu z lat 1825-31.
  • Kościół św. Jakuba w Piekielniku z 1878 r.
  • Kościół Matki Boskiej Bolesnej w Pieniążkowicach z 1900 r.
  • Kościół Najświętszej Marii Panny Królowej Polski w Cichem-Miętustwie z lat 1924-1928.
  • Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa w Załucznem z lat 1930-31.
Stare, ale utrzymane w dobrym stanie XIX-wieczne drewniane dzwonnice słupowe z gontowym dachem możemy spotkać jeszcze w Koniówce, Cichem i Czerwiennem. Z kolei dużą grupę tworzą piękne, w większości XIX w., a z rzadka XVIII w., drewniane i murowane kapliczki oraz krzyże i figury. Rozsiane po całym obszarze gminy stanowią stały element tutejszego krajobrazu, któremu swoją osobliwością i formą nadają dodatkowo swoistego uroku. Spotkać je można w każdej wsi, przy głównych i polnych drogach, wśród starych drzew i na rozstaju dróg oraz w miejscach często przez ludzi uczęszczanych i zacisznych, a także w nieznanych i dawno przez nich zapomnianych. 

Sanktuarium Maryjne. Jednym z najwyższych wzniesień Pogórza Gubałowskiego jest Bachledowy Wierch (947 m npm.) potocznie zwany Bachledówką. Do istniejącej tutaj kaplicy i pustelni o.o. Paulinów z Jasnej Góry na odpoczynek często przyjeżdżali kardynał Stefan Wyszyński i metropolita krakowski Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II. Przywiązanie miejscowej ludności do chrześcijańskiej tradycji zaowocowało wzniesieniem w 1991 r. Sanktuarium Maryjnego na Bachledowym Wierchu. Popularna "Bachledówka" stała się centrum pielgrzymkowym dla okolicznej ludności. Wieża kościoła widoczna jest prawie z każdego miejsca gminy. 

Drewniana zabudowa w Chochołowie. Zabudowa starej części wsi stanowi żywy skansen ludowej architektury i jako zbytek klasy zerowej objęta jest ochroną konserwatorską i patronatem UNESCO. Chochołów to przykład zwarto zabudowanej ulicówki. Wszystkie chałupy ustawione są frontem do słońca i tzw. szczytem do ulicy, za nimi ukryte są budynki gospodarcze, skupione wokół dziedzińca. Chałupy, w przeważającej części XIX-wieczne, wyglądają jak nowe, dzięki ciężkiej pracy chochołowskich gospodyń, które co roku myją drewniane płazy, tak że lśnią one w słońcu jasnym drewnem. Zwyczaj mycia chałup jest charakterystyczny dla Chochołowa. Ciekawą historię ma chałupa oznaczona nr 24. Zbudowana jest z ogromnych płazów pochodzących z jednego drzewa, jodły rosnącej na zboczach Ostrysza, tak potężnej, że fundator chałupy Andrzej Kois, nie mogąc jej zwieźć na dół, obrabiał płazy na górze. 

Dworki w Czarnym Dunajcu. Tak zwany dworek czarnodunajecki to przykład indywidualnego stylu budownictwa wyrosłego na gruncie podhalańskiej architektury drewnianej. Po wielkim pożarze wsi w 1859 r., zdolny i przedsiębiorczy majster budowlany zaczął stawiać zamożniejszym gospodarzom zamiast drewnianych domostw, trwalsze domy murowane. Te parterowe domki posiadają ładne i kształtne ganeczki, których trójkątne szczyty wspierają się na ciężkich kolumnach o szerokich cokołach.

Zobacz też: Czarny Dunajec i okolice pod redakcją itd.- dostępna w UG i bibliotekach publicznych na terenie Gminy
powrót na górę strony wróć na górę